Vào mùa thu năm 530, Hiếu Trang Đế lo sợ rằng Nhĩ Chu Vinh cuối cùng sẽ cướp ngôi nên đã cho phục kích và giết chết Nhĩ Chu trong hoàng cung tại Lạc Dương. Vợ của Nhĩ Chu Vinh (dì của Nguyên Diệp), cùng với em họ của Nhĩ Chu Vinh là Nhĩ Chu Thế Long (爾朱世隆), đã chạy thoát được ra khỏi thành Lạc Dương và tiến về phía bắc, họ gặp cháu trai của Nhĩ Chu Vinh là Nhĩ Chu Triệu (爾朱兆) tại Trường Tử (長子, nay thuộc Trường Trị, Sơn Tây). Họ quyết định lập Nguyên Diệp làm hoàng đế nhằm tạo thế đối địch với Hiếu Trang Đế. Nguyên Diệp phong cho một con gái của Nhĩ Chu Vinh làm hoàng hậu (tuy nhiên không rõ ông đã kết hôn với bà từ trước hay chỉ mới vào thời điểm đó).

Chưa đầy hai tháng sau đó, quân Nhĩ Chu đã chiếm được Lạc Dương và bắt giữ Hiếu Trang Đế. Hiếu Trang Đế sau đó bị giải đến thành Tấn Dương (晉陽, nay thuộc Thái Nguyên, Sơn Tây) và bị giết chết. Trong khi đó, Nhĩ Chu Thế Long tin rằng mẫu thân của Nguyên Diệp sẽ gây ảnh hưởng đến chính trị nên đã ám sát bà, song lại dàn dựng bà bị giết trong một vụ cướp. Trong khi đó, bản thân Nguyên Diệp được hộ tống về phía nam để đến Lạc Dương, dường như là để tiếp nhận ngai vàng một cách chính thức.

Tuy nhiên, Nhĩ Chu Thế Long và các anh em của ông ta lại cho rằng Nguyên Diệp có họ hàng quá xa với dòng dõi của các hoàng đế gần nhất trước đó và không đủ danh tiếng để trở thành hoàng đế. Họ đã đề nghị lập Quảng Lăng vương Nguyên Cung, là con trai của hoàng đệ Nguyên Vũ (元羽) của Hiếu Văn Đế, buộc Nguyên Cung phải hợp tác. Khi Nguyên Diệp đến vùng lân cận Lạc Dương, Nhĩ Chu Thế Long đã buộc ông phải nhường ngôi cho Nguyên Cung. (Nhĩ Chu Triệu không tham gia vào việc thay thế Nguyên Diệp, ông ta ban đầu trở nên tức giận và tính đến việc tấn công Nhĩ Chu Thế Long, song đã bình tĩnh lại sau khi Nhĩ Chu Thế Long cử em trai là Nhĩ Chu Ngạn Bá (爾朱彥伯) đến để giải thích lý do, và Nhĩ Chu Triệu đã không thực hiện bất kỳ hành động nào khác để phục vị cho Nguyên Diệp.)